YALOVA BAROSU KADIN HAKLARI KOMİSYONU

2021 YILI YALOVA ASAYİŞ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ AİLE İÇİ VE KADINA KARŞI ŞİDDET BÜRO AMİRLİĞİ İNCELEME RAPORU

Yalova Barosu Kadın Hakları Komisyonu üyesi Av. Kader ÖZTÜRK tarafından 10.09.2021 tarihinde verilen (Ek.1) dilekçede, Yalova Asayiş Şube Müdürlüğü, Aile İçi ve Kadına Karşı Şiddetle Mücadele Büro Amirliğinden yapılan görevlendirme için ilgili birime tarafınca gidildiğini bu esnada söz konusu birimin fiziki şartlarının gerek mağdur gerek şüpheli gerekse de çalışan memurlar adına tehlikeli ve yetersiz olduğunu, birimde avukat görüşme odası olmadığının, müşteki ile şüphelinin ayrı tutulabilecekleri bir bölüm olmadığının, taraflar arasında sıcak temasın devam ettiğini, bunun mağdur için bir baskı unsuru olduğunu, Aile İçi ve Kadına Karşı Şiddetle Mücadele için sağlıklı ve güvenli bir ortamın tesis edilemediğini belirtmiştir.

Bu dilekçeye istinaden Kadın Hakları Komisyonu 10.09.2021 tarihli toplantısında; Yalova Asayiş Şube Müdürlüğü, Aile İçi ve Kadına Karşı Şiddetle Mücadele Büro Amirliğinde yerinde inceleme yapılması konusunda karar almıştır.

14.09.2021 tarihinde Yalova Barosu Kadın Hakları Komisyonu adına Komisyon Başkanı Av. Huriye Aslı BUZ ve komisyon üyeleri Av. Kader ÖZTÜRK ve Av. Dilara ÖZCAN’dan oluşan heyet ile Yalova Asayiş Şube Müdürlüğü Aile İçi ve Kadına Karşı Şiddetle Mücadele Büro Amirliğinde yerinde inceleme yapılarak ekteki tutanak tanzim edilmiştir.(Ek.2)

Yalova Barosu Yönetimi Kurulu, 16.09.2021 tarihli toplantısında Kadın Hakları Komisyonundan konu ile ilgili rapor tanzim edilmesini talep etmiş ve talep doğrultusunda iş bu rapor tanzim edilmiştir.

Türkiye’de 2020 ve 2021 yılındaki kadınlara yönelik hak ihlalleri ve aile içi şiddet olaylarının özellikle 11 Mart 2020 tarihinde ilan edilen Covid-19 salgınıyla beraber hâli hazırda yüksek olan toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin her alanda daha da derinleştiği, her krizde olduğu gibi bu krizde de en çok kadınların ve çocukların etkilendiği, kadınların temel haklarına erişmekte pek çok engelle karşılaştığı kamuoyu tarafından gözlemlenmektedir.

İç hukukumuzda kadına karşı şiddetle mücadeleye ilişkin standartlar; 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun, 6284 sayılı Kanuna İlişkin Uygulanma Yönetmeliği ve Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri Hakkında Yönetmelik ile belirlenmiştir.

Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele 3. Ulusal Eylem Planı 2016-2020 ve Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele İl Eylem Planı (2020-2021) çerçevesinde, ilgili kurum ve kuruluşların görev ve sorumlulukları belirlenmiş olup ilimizde de kadına yönelik şiddetle mücadele konusunda etkin hizmet sunulması hedeflenmiştir.

Bu kapsamda Yalova Valiliği Şiddet Önleme Ve İzleme Müdürlüğü Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Konusunda yayımladığı 19.08.2020 tarihli 13605530/400.02.01/1873475 sayılı Genelge ile (Ek.3)Yalova Asayiş Şube Müdürlüğü Aile İçi ve Kadına Karşı Şiddetle Mücadele Büro Amirliği kurulmuştur.

Genelgeye göre bahsi geçen yasal dayanaklar ve ilgili politika dokümanları temelinde ve belirtilen çalışma ilkeleri doğrultusunda, şiddetin önlenmesi ile şiddet mağdurlarının korunması sürecinde hizmet sunan kurum ve kuruluşlar, ilgili mevzuat ile ulusal ve yerel düzenlemeler çerçevesinde aşağıda yer alan sorumluluklar yüklenmiştir.

Buna göre;

1)   Mülki Amirlerce:

1. Kadına yönelik şiddetle mücadelede görev alan kuruluşların hizmet sunumunun kolaylaştırılması için personel ve idari kapasiteleri yerel imkânlar dâhilinde arttırılacak, yeterli personel ve araç tahsisi sağlanacaktır

2)    Kolluk Kuvvetlerince:

1. 6284 sayılı kanun kapsamında kolluk birimlerine gelen mağdura yönelik iş ve işlemler; kişilerin kendilerini rahat hissedebilecekleri fiziki koşullarda ve bu alanda eğitim almış, tercihen kadın personel tarafından gerçekleştirilecektir.
2. Önleyici tedbir kararı olan, şiddet uygulayanların geçmiş suç ve mükerrer şiddet kayıtları kolluk birimleri tarafından analiz edilerek vaka temelinde çalışılacak, riskli durumlarda tedbir kararlarının uygulanması titizlikle takip edilecektir.
3. Koruma tedbirlerinin etkinliği açısından, şiddet mağdurunun daha önce başka şikâyetinin, soruşturma ve/veya davasının bulunup bulunmadığı mutlaka kontrol edilecektir.
4. Süregelen şiddet vakalarının tespit edilmesi halinde şüpheli hakkında mükerrer olaylarla orantılı koruma tedbirlerine başvurulması hususunda yetkili makamların dikkati çekilecektir.
5. Mağdurun hayatî tehlikesinin bulunması halinde, talebinin bulunup bulunmadığına bakılmaksızın 6284 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi uyarınca geçici koruma altına alma tedbiri de dâhil olmak üzere yaşama hakkının korunmasını sağlamak amacıyla gerekli işlemler yürütülecektir.
6. Hakkında barınma yeri sağlanmasına yönelik karar verilen mağdur, ivedilikle Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi Müdürlüğü (ŞÖNİM)'ne ulaştırılacaktır. Kadının il içi veya il dışı nakillerinde, ŞÖNİM tarafından talep edilmesi halinde mağdura kolluk birimleri tarafından refakat edilecektir.
7. "6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun" ile "2521 sayılı Avda ve Sporda Kullanılan Tüfekler, Nişan Tabancaları ve Av Bıçaklarının Yapımı, Alımı, Satımı ve Bulundurulmasına Dair Kanun'da yapılan değişikliklerle birlikte 6284 sayılı Kanun kapsamında haklarında tedbir kararı verilenlere "tabanca, yivsiz av tüfekleri, spor ve nişan tüfek ve tabancaları" taşıma/bulundurma izni verilmeyecek; önceden verilen taşıma/bulundurma silah ruhsatlarına istinaden tabanca ve tüfekleri olanların haklarındaki tedbir kararı kaldırılıncaya kadar tabanca ve tüfekleri muhafaza altına alınacaktır.
8. 6284 sayılı Kanun kapsamında koruyucu veya önleyici tedbir kararları alınması ve yerine getirilmesi aşamasında şiddet mağduru ile şiddet uygulayan arasında uzlaşma ya da arabuluculuk önerilmeyecektir.
9. Adli makamların, 6284 sayılı Kanun kapsamında aldığı tedbir kararları, Tebligat Kanunu'nun 2'nci maddesi kapsamında kolluk vasıtası ile tebliğ edilecek ve kararlar ivedilikle yerine getirilecektir.
10. Kadına yönelik şiddet fiilleri nedeniyle tutuklu veya hükümlü bulunan şahısların firar ya da tahliye durumlarında şiddet mağdurlarına yönelik koruyucu/önleyici tedbirler ilgili kurumlarla koordine sağlanarak ivedilikle alınacaktır.
11. Kadın Acil Destek Uygulamasının (KADES) il/ilçe düzeyinde vatandaşa duyurulması ve kullanımının sağlanması konusunda gerekli bilgilendirme yapılacaktır.
12. Asayiş alanında görev yapan kolluk görevlilerine, kadına yönelik şiddetle mücadele, erken yaşta ve zorla evliliklerle mücadele gibi konularda düzenli olarak eğitim ve bilgilendirme çalışmaları gerçekleştirilecektir.

3)    Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğünce:

1. Kadına yönelik şiddetle mücadele kapsamında Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi ve kadın konuk evlerinin kurumsal kapasitesi İl Müdürlüğünün imkânları çerçevesinde artırılarak, gerekli eğitimi almış yeteri kadar personel istihdam edilecektir.
2. ŞÖNİM'lerin, 6284 sayılı Kanun'un 14'üncü maddesi doğrultusunda yedi gün yirmi dört saat esasıyla çalışması için il düzeyinde gerekli tedbirler alınacaktır.
3. Sosyal Hizmet Merkezleri bünyesinde oluşturulan kadın hizmetleri irtibat noktalarının, 6284 sayılı Kanun kapsamında mesleki müdahale ve izleme sürecinde etkin görev alması sağlanacaktır.
4. Yargı mercileri, mülki idare amirleri ve kolluk birimleri başta olmak üzere hizmet birimlerine iletilen tüm başvurularda, şiddet mağduru bireylere hızlı ve kolay erişimin sağlanmasına yönelik gerekli tedbirlerin alınması sağlanacaktır.
5. Kanun'un 15'inci maddesi uyarınca yargı mercileri tarafından iletilen Mesleki inceleme taleplerinin karşılanabilmesi için Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler (AÇSH) İl Müdürlüğü koordinasyonunda, ŞÖNİM ve Sosyal Hizmet Merkezleri arasında gerekli iş bölümü hızla yapılacaktır.
6. 6284 sayılı Kanun kapsamında inceleme gerçekleştirilirken, mağdur ve çevresi bütüncül bir bakış açısıyla değerlendirilecek ve kişi ihtiyaç duyabileceği diğer sosyal hizmet müdahalesi hakkında bilgilendirilecektir.
7. Kadına yönelik ve/veya aile içi şiddet vakalarına müdahale sırasında şiddet mağduru ve/veya şiddete tanıklık etmiş çocuğun durumu 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu çerçevesinde değerlendirilecektir.
8. 6284 sayılı Kanunun uygulanmasında görev alan kurum ve kuruluşlar başta olmak üzere ilgili tüm taraflarla işbirliği içinde kadına yönelik şiddetle mücadele ve yasal mevzuata ilişkin eğitim çalışmaları gerçekleştirilecek, hizmet içi eğitim çalışması gerçekleştirilen ilgili kurumlara gerekli rehberlik sağlanacaktır.
9. İl ve ilçe düzeyinde sosyal hizmet sunumunda görevli tüm meslek elemanları ile Aile Sosyal Destek Programı (ASDEP) personeline, kadına, çocuğa ve aile bireylerine yönelik şiddetle mücadele alanında sistematik hizmet içi eğitim verilmesi sağlanacaktır.

Bu bağlamda komisyonumuzca yapılan incelemede;

1. Yalova Asayiş Şube Müdürlüğü Aile İçi ve Kadına Karşı Şiddet Büro Amirliğinin Hırsızlık –Dolandırıcılık Büro Amirliği ile aynı katta yer alıp yaklaşık 30 metre kare bir alana sahip olduğu,
2. Bu alanda avukat görüşme odası ve mağdur ifade odasının mevcut olmadığı,
3. Büro amirliğinde psikolog bulunmadığı, sadece bir tane kadın personel olduğu,
4. Bu birimde görevli polis memurlarının başka konularda da görevlendirildiği,
5. Yeterli personel sağlanamadığı,
6. Delil saklama dolabının, karakol kamerasının ve şüpheli ifade odasının olmadığı,
7. Şiddet mağdurunun şikâyet anında psikolojik destek alamadığı,
8. Şiddet olaylarına tanıklık eden çocukların olaydan soyutlanabileceği bir bekleme alanının olmadığı,
9. Mağdur ile şüphelinin aynı yerde tutulduğu tespit edilmiştir.

SONUÇ VE TALEPLER:

Yukarıda belirtilen genelgede kolluk birimine yüklenen sorumluğunun gereği gibi yerine getirilmesi bu husustaki mücadelede hayati önem teşkil etmektedir. Gerek mağdurun kendisini güvende hissetmesi gerekse şüpheli üzerinde caydırıcı bir izlenim bırakması adına tam donanımlı ve yetkin bir kolluk biriminin mevcudiyeti elzemdir.

Bu sebeple mevcut eksikliklerin giderilmesi adına;

• 1-Yalova Valiliğinden, Yalova Asayiş Şube Müdürlüğü Aile İçi ve Kadına Karşı Şiddet Büro Amirliği için ayrıca ve müstakil bir yer tesis edilmesi, birime yeterli personelin sağlanması,
• 2-Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığından, 29656 sayılı ŞİDDET ÖNLEME VE İZLEME MERKEZLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK, Personelin istihdamı ve niteliği başlıklı MADDE 31/3. Fıkrasında yer alan‘ İl Emniyet Müdürlüğü ile iş birliği yapılarak kuruluşa polis irtibat görevlisi görevlendirmesi, Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü ile iş birliği yapılarak iş ve meslek danışmanı görevlendirmesi 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Ek 8 inci maddesinde belirtilen esaslar çerçevesinde istenir.’’ düzenlemesi gereği birimde bir uzman psikolog görevlendirilmesi,

   

• 3-Ayrıca yine anılan yönetmeliğin Adli destek hizmetleri başlıklı MADDE 24 – (1) Şiddet mağduru ve beraberindeki çocuklara hukuki danışmanlık, adli yardım ve diğer hukuki destek hizmetleri yürütülür. Bakanlıkça sunulamayan hizmetler için barolar ile iş birliği gerçekleştirilir. Düzenlemesi gereği birimde nöbetçi avukat bulundurulması bu husustaki çalışma düzeninde koordinasyonun sağlanmasının talep edilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. 07.10.2021

Yalova Barosu Başkanlığı               Yalova Barosu Başkanlığı               Yalova Barosu Başkanlığı 

Kadın Hakları Komisyonu             Kadın Hakları Komisyonu              Kadın Hakları Komisyon 

Başkanı                                                    Üyesi                                                       Üyesi

Av. Huriye Aslı BUZ                        Av. Kader ÖZTÜRK                           Av. Dilara ÖZCAN